8 september 2024: Roeisloep Karakter

incident: roeisloep gezonken na aanvaring met palen


Wat een mooie tocht - samen met een andere roeisloep - moest worden, eindigde in een drama. Met de haven in het zicht, is de Kromhout-whaler 'Karakter' vlak voor aankomst op zo'n 300 meter van de steiger bij buurtschap Zwarte Haan (Friesland) op onder water staande palen gevaren en volgelopen. 

Door de pittige tocht met stroom tegen wind waren beide sloepen langer onderweg dan van tevoren berekend. Men drifte ook flink naar het oosten ten opzichte van de uitgezette koers. De palen stonden door het inmiddels opkomende water net onder water en waren dus niet meer zichtbaar met het blote oog. Terwijl de andere sloep net vrij ging van de palen, brak in één klap een paal dwars door de bodem van de 'Karakter' en liep de sloep binnen 10 seconden tot onder de bankjes vol. Er was geen paniek aan boord omdat de bemanning wist dat er zo'n 80 cm water stond en men daar dus makkelijk kon staan. Bovendien is enkele weken geleden een oefening gehouden met de KNRM wat heeft bijgedragen aan het niet in paniek raken van stuur en opvarenden! Met de marifoon bleek er slecht bereik vlak onder de Friese kust. Door de lage positie van de antenne bleek het bereik van de marifoon te beperkt. Onderling marifoon contact met de andere roeisloep was wel goed, waardoor snel door de bemanning van de andere sloep kon worden gehandeld. 

De kustwacht oproepen via de marifoon lukte niet, dus heeft men de kustwacht gebeld waarna er na ongeveer een half uur hulp van de KNRM was. Alle roeisters zijn eerst bij de andere roeisloep 'Ritskemoai' aan boord gestapt, en vervolgens overgestapt op de reddingboot 'Maria Hofker'. Daarna stapte men over op de grotere reddingboot 'Anna Margretha'. De stuur is in de sloep gebleven en heeft de bemanning van de KNRM geholpen om de sloep los te krijgen. Gelukkig kwam iedereen met de schrik vrij en was er geen sprake van lichamelijk letsel. De sloep heeft helaas zware schade opgelopen. 


  • Datum: zondag 8 september 2024
  • Melding incident door één van de roeisters van de 'Karakter' en ooggetuige (vanuit de andere sloep) Ysbrand de Jong.
  • Locatie: Waddenzee, vaarwater van de Zwarte Haan (VH) 3,75 km zuid van KB1 - VH18
  • Tijdstip vertrek uit haven: 11:20 uur
  • Tijdstip incident: 13:45 uur
  • Temperatuur water: 19 graden
  • Buitentemperatuur: 17 graden
  • Windrichting en -kracht: ZW 4 Beaufort
  • Aantal opvarenden: 9
  • Aantal betrokken roeiers: 8 roeisters en 1 stuurman
  • Hulp gevraagd en ingezet?: JA, noodoproep naar 1-1-2/ KNRM/ Reddingsbrigade en hulp gevraagd van nabije roeisloep
  • Boot omgeslagen?: NEE
  • Boot vol water gelopen?: JA
  • Aantal personen te water: 9
  • Aanwezige veiligheidsmiddelen aan boord:
    • Reddingsvesten voor alle opvarenden
    • Werplijn (voor man-over-boord)
    • Reddingdekens en EHBO materialen voor alle opvarenden
    • Marifoon, mobiele telefoon in waterdichte hoes met drijver
    • Hoosvat / -pomp, anker plus ankerlijn
  • Ingezette veiligheidsmiddelen: alle behalve anker en reddingdekens
  • Is er persoonlijk letsel?: NEE, wel schaafwondje behandeld met pleister
  • Aantal betrokken hulpverleners: 20-25
  • Schade: Sloep is gespiesd. 5 palen door de romp van de sloep
  • Had het incident voorkomen kunnen worden?: Ja, met de kennis van nu een nog betere voorbereiding van de tocht en inschatting van de combinatie getijde/ windrichting en -kracht/ driften. Het eventueel markeren van de palen zou ook het risico op aanvaringen verkleinen, echter in de praktijk liggen deze palen ver buiten de normale vaarroute en worden daarom niet voorzien van extra markeringen.  

Wat leren we van dit incident?

  • Ook met een ervaren stuurman en bemanning, bekend in het vaargebied, kan door een niet goed ingeschatte combinatie van getijden, wind en driften een onverhoopte aanvaring ontstaan. 
  • Het adequaat handelen, kalm blijven, voorkomen van paniek en direct hulp inschakelen zorgt voor een goede afhandeling bij een dergelijke onverwachte situatie.
  • Betrokkenen hebben enkele weken eerder een gezamenlijk oefening gehouden met de KNRM. Eén van de roeiers heeft enkele jaren geleden de training 'bekwame stuur' in Groningen gevolgd. De aanbeveling daar om tenminste 1 keer per jaar het handelen in noodsituaties te oefenen en te evalueren heeft men op Ameland opgepakt. De gezamenlijke oefening heeft er mede voor gezorgd dat de stuur & roeisters niet - in de korte periode van onvermijdelijke chaos - in paniek raakten of bleven.
  • Een goede uitrusting inclusief reddingsvesten en communicatiemiddelen is belangrijk. Het kan altijd een keer mis gaan, ook als je ervaren bent. Vertrouw nooit alleen op de marifoon of mobiele telefoon, zorg dat je - zoals in deze situatie - beide aan boord hebt op open water en/ of water met verhoogd risico door stroming, getijden etc. 

© SR Fotografie


Was je ook betrokken bij een (bijna) incident? Deel jouw ervaring en ontvang een gratis reddingdeken! Klik hier >>