(bron: Het Kontakt - Klaroen.nl)

Van gezellige kanotocht tot dramatisch ongeval: ‘Machteloos tegen de bizarre stroming’

Een gezellige vakantie in Frankrijk liep op 27 juli 2023 uit op een familiedrama; de zwagers Sven de Jong uit Nieuw-Lekkerland en Ardin van Kleij uit Brandwijk verdronken bij een noodlottig ongeval tijdens een kanotocht. Christiaan van Kleij uit Molenaarsgraaf, die ook deelnam aan de vaartocht, vertelt hoe het zo mis kon gaan.

Enkele dagen voor het ongeval komt de familie Blokland uit Oud-Alblas en aanhang aan op hun vertrouwde vakantieadres in het noorden van Frankrijk. Een deel strijkt neer op een camping in Dienville, waar het gezin al jaren een vaste gast is. “Maar we waren nu met zo’n grote groep, tussen de dertig en veertig familieleden, dat een aantal van ons naar een andere camping even verderop gingen”, blikt Christiaan terug.

Stroomopwaarts

De woensdag na hun aankomst gaat een groep van veertien ‘s ochtends aan boord van zeven kano’s voor een vaartocht. Een uitje dat al vele malen tijdens de voorafgaande vakanties op het programma had gestaan. “We vertrokken nu vanaf de camping. Meestal reden we stroomopwaarts en eindigde de kanotocht op de camping. Maar het was niet de eerste keer: we hadden het zo eerder gedaan.”

Dertienen

Tijdens de middagpauze wordt één van de jongere leden van de groep, die het koud heeft, opgehaald. “Zij ging terug naar de camping. Met zijn dertienen zijn we verdergegaan.” Op een gegeven moment komt de groep bij een splitsing. De route voert naar rechts, linksaf is even verderop een waterval te zien. “Een aantal van ons, onder wie Sven, wilde daar gaan kijken. Het plan was om - als dat mogelijk was - naar de kant te gaan, over de oever een stukje verder te lopen en dan met de kano’s over de waterval terug te komen op de route. Met de kano’s over watervallen gaan, hadden we al veel vaker gedaan.”

Levensgevaarlijk

Zonder dat ze het beseffen, komen ze echter terecht op een levensgevaarlijk gedeelte van het kanaal. Christiaan: “Dat was op geen enkele manier aangegeven. Geen waarschuwingsborden, geen touw of ketting over het water. We hadden geen idee dat we hiermee een enorm risico namen. Zeker Sven niet, die zijn zoontje van 5 jaar aan boord had.” Onder het water dat van de waterval neer beneden komt, bevindt zich een komvormige verdieping. Het doel is om de kracht van het neerstortende water te dempen en zo voorkomen dat de oevers beschadigd raken.

Draaikolk

Diezelfde kom zorgt echter voor een sterke stroming in de vorm van een draaikolk. De kano van Sven, die voorop vaart, wordt in die kolk gezogen. “Tot een meter of drie voor de waterval was het water rustig en was er niets aan de hand, maar over die grens heen was de stroming opeens heel sterk. Het water van de waterval kwam op de kano van Sven terecht en daardoor sloeg hij om. Dit gebeurde tijdens de voorgaande kanotochten heel vaak. Je slaat om, pakt je spullen weer bij elkaar en je klimt weer op de kano.”

Maar op dat moment verandert een gezellige kanotocht in een dramatisch ongeval. “Sven en zijn zoontje Ezer zitten in de draaikolk en worden continue door de stroming onder water gesleurd. Sven was altijd ontzettend sterk en kon heel goed zwemmen. Maar zelfs hij blijkt machteloos tegen deze bizarre stroming.”

Ezer

Christiaan vaart er met zijn vriendin meteen heen om te helpen. Sven is op dat moment in het rustige deel van het water terechtgekomen, maar keert terug de draaikolk in om Ezer te redden. Sven weet Ezer aan boord van de kano van Christiaan en zijn vriendin te krijgen, maar daarbij slaat die ook om.

De kano van een andere zwager die ook te hulp schiet, kantelt eveneens. De vijf familieleden bevinden zich van het ene op het andere moment in een levensgevaarlijke situatie. “Zwemmen was eigenlijk niet mogelijk, de kracht van de stroming was zo sterk. Om aan te geven hoe sterk: bij zowel Sven als zijn zwager bleken achteraf door de kracht van het water de kleren van hun lichaam te zijn getrokken. Het is echt een wonder dat vier van ons daar levend uit zijn gekomen.”

Waterval

De vriendin van Christiaan wordt onder water gezogen en komt in de draaikolk terecht voor een ondergrondse leiding, die water vanuit het bovenliggende kanaal onder de waterval door ‘blaast’. “Die buis was bedoeld om de hoeveelheid water die van de waterval afkwam te verminderen. Mijn vriendin werd daardoor al heel snel min of meer uit de stroming gelanceerd en zij kon zo in het veilige deel terechtkomen. Zelf ging ik een paar keer onder water, maar ik wist een touw van een kano te grijpen. Met behulp daarvan kon ik aan de kant komen.”

Stroming

Sven en zijn zwager vechten ondertussen tegen het water om Ezer nogmaals te redden. Sven zegt tegen zijn zwager: ‘Dat jong moet nú uit het water!’ Dat lukt; ze krijgen het voor elkaar om hem uit de stroming naar het rustige deel van het water te gooien, waar een familielid hem in één van de kano’s trekt. Een andere zwager, die aan de kant staat, weet Sven in woord en gebaar duidelijk te maken dat Ezer gered is. De zwager die zich ook in de draaikolk bevindt, krijgt met zijn voeten vat op de betonnen rand van de kom onder water. Hij kan zich zo afzetten en in veiligheid komen.

Heldendaad

In de tussentijd zien ze dat Ardin vanuit zijn kano in het water is gesprongen om te hulp te schieten. Christiaan: “Zo was Ardin: hij deed alles om je te helpen. Het is een heldendaad van hem geweest; hij moet hebben geweten dat het risicovol was, maar heeft toch zijn leven gewaagd om dat van zijn familieleden te redden.” De stroming is voor hem echter ook veel te sterk. “Hij had veel last van kano’s die tegen de waterval aan kleefden. Soms, als hij eindelijk weer boven kwam, kwam hij onder een kano terecht waardoor hij geen adem kon krijgen. Wij stonden op de kant en wisten: als we zelf die draaikolk ingaan, dan overleven wij het ook niet.”

Bewegingsloos

Ardin wordt nog één keer gezien net buiten de draaikolk. Een zwager duikt in het water om hem eruit te halen, maar kan hem onder water niet meer vinden. De familieleden denken ondertussen dat Sven al in veiligheid is. Totdat: “Een neefje zag opeens dat hij bewegingsloos naar beneden zonk. Een broer van mijn vriendin dook in het water en bracht al zwemmend Sven naar een kano toe waar twee zwagers op zaten. Deze twee zijn gelijk gaan reanimeren, totdat de hulpdiensten het overnamen. Ook zij konden niets meer voor hem betekenen. Hoogstwaarschijnlijk heeft hij een hartstilstand gekregen, al is dat niet helemaal zeker.”

Duikteam

Een gealarmeerd duikteam komt enige tijd later ter plaatse. Zij vinden Ardin op de bodem van de rivier op ongeveer vier meter diepte. Ook hij wordt volgens protocol nog gereanimeerd. “Hij was toen al drie kwartier onder water geweest. We wisten eigenlijk al dat er een wonder voor nodig zou zijn om hem te redden.” De dagen erna gaat een groot aantal familieleden en vrienden naar Frankrijk om afscheid te nemen van Sven en Ardin. “We wisten niet zeker of de kisten nog open mochten als ze weer in Nederland zouden zijn.”

Waarschuwingsborden

Ook bezoeken ze de plek waar het ongeval was gebeurd. “De dag erna heeft het bedrijf die de verantwoordelijkheid heeft over de veiligheid in het gebied waarschuwingsborden en reddingsboeien geplaatst. Op één van de bordjes staat, vertaald in het Nederlands: ‘Hier zijn de draaikolken zo sterk dat als een persoon in het water valt, deze naar de bodem gedrukt wordt. Verdrinking is zeker!’”

Dat er in diverse media aangegeven werd dat de groep zich bewust op een verboden gedeelte begaf is dus volgens de familie totaal niet aan de orde. “Wij zijn vanaf het riviertje waar heel veel mensen kanoën, zonder waarschuwing, in deze nachtmerrie beland. Sven en Ardin hebben hun leven verloren doordat ze anderen wilden redden.”

©Geurt Mouthaan